Otkriven mehanizam koji štiti mozak od pretvaranja stresnih događaja u post-traumatski poremećaj.
Istraživači sa Medicinskog fakulteta Univerziteta u Exeteru po prvi put su otkrili mehanizam koji nas štiti od razvoja nekontrolisanih i iracionalnih strahova.
Ljudski mozak se tokom celog života menja. Tu neverovatnu sposobnost promene i prilagođavanja novonastalim uslovima, stručnjaci nazivaju "plastičnost". Između ostalog, upravo nas ta plastičnost štiti od razvoja mentalnih poremećaja, kao reakcije na stresni ili traumatski događaj.
Naime, istraživači su otkrili, da stresni događaji reprogramiraju određene receptore u emocionalnom centru mozga (amigdali), čime određuju kako će mozak reagovati na sledeći takav traumatski događaj. Ovaj mehanizam nam pomaže kontrolisati strah i ne razvijati preterane reakcije na slabe ili irelevantne okidače (primer, neko ko je bio svedok saobraćajne nesreće nakon toga razvije nekontrolisani strah od automobila).
PAR 1 (proteazom aktivirani receptori) su receptori koji se nalaze na moždanim ćelijama, neuronima, te im šalju "naredbe", kojima pojačavaju ili smanjuju njihovu aktivnost. Pre traumatskog događaja, ti receptori u pravilu šalju naredbe neuronima u amigdali podstičući njihovu aktivnost, tj. u ovom slučaju, stvaranje vidljivih emocija. No, nakon traume, isti ti receptori menjaju svoje delovanje, naređujući neuronima da prestanu sa svojom aktivnošću i na taj način prestanu stvarati emocije. Istraživački tim je koristio miševe kod kojih su PAR1 receptori bili genetički deaktivirani te su otkrili da su životinje razvile patološki strah već pri odgovoru na slabe stimulanse.
"Otkriće da isti receptori mogu pobuditi neurone ili ih isključiti zavisno od prethodnog stresnog i traumatskog iskustva, dodaje sasvim novu dimenziju našem znanju o tome kako mozak funkcioniše i kako se stvaraju emocije", rekao je prof. Robert Pawlak, rukovodilacj istraživanja sa Medicinskog fakulteta Univerziteta u Exeteru te je dodao: "U planu su dalja istraživanja kako bi otkrili jesu li navedeni mehanizmi, odnosno genetski poremećaji u razvoju PAR1 receptora, odgovorni za nastanak anksioznih poremećaja i depresije kod ljudi. Preostaje nam puno posla, ali nas uzbuđuje činjenica da bi naša otkrića mogla postaviti temelj za nove terapijske mogućnosti."
Članak o navedenom istraživanju je nedavno objavljen u jednom od najprestižnijih psihijatrijskih časopisa, Molecular Psychiatry.
Izvor: vidi.hr