Život ne treba DNK ili RNK

Philipp Holliger iz Laboratorije molekularne biologije u Cambridgeu i njegove kolege, uspeli su od genetskog materijala stvorenog u laboratoriji proizvesti veštačke enzime, vitalne katalizatore potrebne za život kakav poznajemo. Ti enzimi ne sadrže DNK ili RNK, već veštački XNK (ksenonukleinsku kiselinu), a to se otkriće može koristiti za nove vrste medicinskih tretmana i pronalaženje života na stranim planetama.

Ono što je dodatno zanimljivo je podatak da je ovaj naučni rad nastao u istoj laboratoriji u kojoj su 1953. godine Francis Crick i James Watson otkrili strukturu DNK.

Pre tri godine Holligerov tim je u laboratoriji sintetizirao prvi XNK, a to su postigli korišćenjem istih gradivnih jedinica (nukleobaza) kao u DNK – adenina (A), citozina (C), gvanina (G) i timina (T), odnosno uracila umesto timina u RNK, što su postigli zamenom grupa šećera (deoksiriboze u DNK i riboze u RNK), s drugim šećerima i molekulama koje se ne mogu naći u prirodi.

Isti tim je od tada uspeo pronaći način kako uviti lanac molekula njihovog veštačkog XNK da se formiraju enzimi. XNK enzimi su tada pokazali sposobnost "izreži-i-zalepi" (cut-and-paste) individualnih delova XNK koji skladište i kopiraju genetsku ili hereditarnu informaciju (prenos genetičkih obeležja sa roditelja na decu), dok istovremeno stvaraju i uništavaju određene molekule prema potrebi.

Holliger kaže kako su sve do sada DNK i RNK bile jedine molekule koje su skladištile genetsku informaciju, te zajedno s proteinima, jedine biomolekule koje su mogle formirati enzime.

Mogućnosti istovremenog ponašanja poput enzima i skladištenja hereditarne informacije, smatraju se prvim velikim koracima u stvaranju veštačkog života, pa sada jedino preostaje naterati XNK da sama sebe kopira, kao što to čini RNK.

Naučnici sada rade na stvaranju novih formi života zasnovanih na XNK, koji bi mogli dovesti do novih medicinskih terapija koje će se naći u interakciji s molekulama RNK pacijenata, ili će se poslati u životnu sredinu kako bi je čistili od zagađivača.

Ovo otkriće takođe otvara i mogućnost pronalaska organizama na drugim planetama, koji se zasnivaju na drugačijim vrstama molekula koje skladište genetske informacije i stvaraju enzime s podrškom života.

Drugim rečima, to znatno povećava opcije za potragu za životom u svemiru, jer predstavlja potvrdu da se život uopšte ne mora zasnivati na DNK i RNK.

 

Izvor: vidi.hr