Propast velike civilizacije Maja u devetom veku na poluostrvu Jukatan uzrokovalo je više faktora, pee svega klimatske promene, velike izmene u životnoj sredini te pomaci u trgovinskim rutama, pokazalo je novo istraživanje složenih interakcija između ljudi i životne sredine.

U svojem modelu, predstavljenom u novom broju magazina Proceedings of the National Academy of Sciences, društveni naučnici B. L. 'Billie' Turner i Jeremy 'Jerry' A. Sabloff predstavili su teoriju u kojoj su povezali ekonomske i ekološke stresove u ovom području koji su bili okidač za pad drevnih Maja. Autori opisuju klasično razdoblje nizinskih Maja (od 300. do 800. godine) kao visoku, složenu civilizaciju organizovanu u mrežu gradova-država.

Prema novom izveštaju drevne Maje u tom su brežuljkastom području bez reka bili izloženi sušama koje su znale trajati decenijama, pa čak i vekovima. One su bile pojačane ljudskim intervencijama u životnoj sredini, među ostalim i velikim sečama šuma.

Pre propasti Maje su u tom području živeli u razdoblju dužem od 2.000 godina i razvili sofisticirano shvaćanje svoje životne sredine, izgradili složene sisteme navodnjavanja i preživeli najmanje dva duga sušna razdoblja.

Tokom jedne takve suše u devetom veku trgovinski putevi koji su dotad prolazili poluostrvom skrenuti su i počeli su ga obilaziti, što se negativno odrazilo na ekonomiju i vladajuću klasu koja više nije mogla održavati infrastrukturu kako bi sprečila propast, navodi Tportal.

'Oni su odlučili napustiti centralne nizinske prostore umesto da održavaju svoja ulaganja. Ova teorija nije konzistentna samo sa podacima o propasti civilizacije već i činjenicom da ove nizine kasnije više nisu naseljene', rekao je Turner i dodao: 'Ona uvažava ulogu klimatskih promena, ljudskih promena u životnoj sredini, trgovine i određene odluke.' Autori smatraju da savremeno društvo na primeru propasti Maja može naučiti lekciju o važnosti održivog razvoja.

 

Izvor: 24sata.hr