Kosmički zraci ili kosmičko zračenje je zračenje visoke energije koje dopire na Zemlju iz svemira, a njegovo poreklo je još uvek nepoznato. Mada postoje teorije da jednim delom dolazi od posledica supernova, vrlo je verovatno da su za njega zaslužni i drugi izvori u svemiru. Kosmički zraci koji se zabijaju u Zemljinu atmosferu stvaraju široki raspon čestica koje uključuju muone, elektrone, protone, X-zrake i gama zrake te mogu prodreti u avione, naše kuće i računare. Na Zemlji nisu toliko opasni po zdravlje ljudi, ali činjenica je da putnici u avionima, posebno oni koji lete iznad polova, dobijaju veće količine zračenja nego na tlu.
Obzirom da stalno pogađaju Zemlju, u stanju su uništavati bitove podataka u računarskim sistemima i drugoj elektronici, što može dovesti do brojnih problema. Do sada se smatralo da oni nisu toliki problem na Zemlji kao na primer u svemirskim letelicama i ISS-u. Naučnici Univerziteta Vanderbilt sada misle drugačije, posebno nakon testa u kojem su računarske procesore doneli u Los Alamos National Laboratoriju, gde su ih izložili neutronskom zračenju i potom analizirali u koliko je slučajeva dolazilo do gubitka podataka. Takvi kvarovi se nazivaju SEU (Single Event Upset).
Rezultati testiranja su naterali profesora elektronike i računarstva Bharata Bhuvu da na konferenciji Američkog udruženja naprednih nauka u Bostonu predstavi kosmičke zrake kao veliku potencijalnu opasnost zbog koje je već dolazilo da kvarova računarskih sistema. Između ostalog kosmički zraci su uzrokovali prestanak rada autopilota, usled čega je jedan avion slobodno ponirao više od 20 sekundi i time uzrokovao ozlede kod jedne trećine putnika, dok je u drugom slučaju kvar na računaru izbacio pogrešne rezultate izbora 2003. u gradu Schaerbeek u Belgiji, usled čega je jedan kandidat dobio 4.096 glasova više nego što mu je pripadalo.
Bhuva upozorava da se takvi kvarovi događaju puno češće, ali obično se otkrije da su za njih krivi kosmički zraci tek kada se isključe sve druge mogućnosti. Što se tiče zaštite, Bhuva kaže da je nemoguće zaštititi sve računarske sisteme, jer biste za to trebali betonski zid od 3 metra, ali predlaže da svi važni računarski sistemi dobiju trostruki backup sistema, odnosno da svaki čip ima još dva rezervna kao podršku kao što se već radi sa računarskim sistemima na Međunarodnoj svemirskoj stanici ISS-u. Obzirom da je verovatnoća da kozmičke visokoenergetske čestice pogode istovremeno dva čipa izuzetno mala, trostruki backup bi praktično trebao SEU događaje u potpunosti eliminisati.
Kada vam drugi put iz nekog neobjašnjivog razloga padnu Windowsi nemojte odmah psovati Microsoft jer su za to možda krivi kosmički zraci.
Izvor: vidi.hr